Dünyanın en çok konuşulan elektrikli otomobil markalarından Tesla, bu kez Çin’de hukuki bir krizle gündemde. Bir grup Tesla sahibi, şirketin “Full Self-Driving (FSD)” yani tam otonom sürüş özelliğini vaat ettiği şekilde sunmadığını iddia ederek toplu dava açtı.
Davanın Odak Noktası: FSD’nin Sunulmayan Vaadi
Tesla sahiplerinin iddiasına göre 2020’de araçlarını satın alırken yaklaşık 56.000 yuan (7.800 USD) karşılığında FSD paketini tercih ettiler. Satış temsilcileri ve Tesla yöneticileri, bu özelliğin kısa sürede aktif hale geleceğini ve ilerleyen dönemde fiyatının yükseleceğini belirterek tüketicileri teşvik etti.
Ancak bugün gelinen noktada, Tesla’nın bu sözünü tutmadığı öne sürülüyor. Şirket, tam otonom sürüş desteğini yalnızca HW4.0 donanım çipine sahip yeni araçlarda sunuyor. Eski modellerde bulunan HW3.0 donanımı, yazılım güncellemeleriyle FSD özelliğini tam kapasite çalıştırmaya uygun değil. Bu durum, erken dönemde FSD için ödeme yapan kullanıcıları mağdur etti.
Davacılar, ödedikleri ücretlerin iadesini talep ederken, aynı zamanda üç katı tazminat istiyor.
Hukuki Süreç ve Yasal Dayanaklar
Dava, Pekin Daxing Bölge Mahkemesi tarafından kabul edildi. Davacılar, Çin’in Tüketici Hakları Yasası kapsamında Tesla’nın “yanıltıcı vaatlerde” bulunduğunu savunuyor.
Özellikle şu maddeler öne çıkıyor:
- Ürün tanıtımlarında doğru ve eksiksiz bilgi verme zorunluluğu,
- Tüketiciyi yanıltan vaat ve pazarlama ifadelerinin yasak olması,
- Teknolojik sınırların satış sırasında net bir şekilde açıklanması gerekliliği.
Bu noktada Tesla’nın, FSD’nin yalnızca belirli donanımlarda aktif olabileceğini net olarak belirtmediği iddiası önem kazanıyor.
Tesla’nın Çin’deki Durumu
Tesla, Çin’de FSD yazılımı için çeşitli testler yürüttü ancak resmî onay sürecinde regülasyon engelleri nedeniyle sistemin lansmanı ertelendi. Şirket, yazılım güncellemeleriyle bazı fonksiyonları sunuyor olsa da, “tam otonom sürüş” vaatleri hâlâ yerine getirilebilmiş değil.
Bu durum, Tesla’nın Çin’deki konumunu zora sokabilir. Çünkü Çin, dünya elektrikli araç pazarının en büyük alanı ve burada yaşanan güven kaybı markanın satışlarını doğrudan etkileyebilir.
Olası Sonuçlar ve Etkiler
1. Marka Güvenilirliği
Tesla’nın gelecekte en çok ihtiyacı olan şey, tüketici güveni. “Söz verilen özelliklerin gelmemesi” algısı, markanın itibarına zarar verebilir.
2. Finansal Risk
Eğer dava Tesla aleyhine sonuçlanırsa, binlerce kullanıcı benzer davalar açabilir. Bu da hem iade yükümlülüğü hem de tazminat talepleri nedeniyle ciddi bir maliyet yaratabilir.
3. Regülasyon Baskısı
Çin hükümeti, otonom sürüş sistemleriyle ilgili kuralları sıkılaştırıyor. Yeni düzenleme taslaklarına göre:
- Sürücünün dikkatsizliğini algılayan sistemler zorunlu olacak.
- Sistem, sürücü kontrolü devralmazsa otomatik olarak güvenlik moduna geçecek.
- Reklam ve tanıtımlarda “otonom sürüş” ifadeleri daha sıkı denetlenecek.
Bu, yalnızca Tesla için değil, Çin’de faaliyet gösteren tüm otomobil üreticileri için yeni bir dönemin habercisi.
Tesla İçin Kritik Bir Dönüm Noktası
Tesla, Çin’de açılan bu dava ile yalnızca yasal bir sınavdan geçmiyor; aynı zamanda tüketici güveni, marka algısı ve teknolojik şeffaflık açısından da büyük bir testle karşı karşıya.
Davadan çıkacak sonuç, Tesla’nın yalnızca Çin’deki değil, küresel ölçekteki geleceğini de etkileyebilir. Çünkü otonom sürüş teknolojisinin en çok tartışıldığı dönemde, tüketicilere verilen sözlerin ne kadar yerine getirildiği markaların ayakta kalma gücünü belirleyecek.
