Elektrikli araç (EV) kullanıcıları için şarj konusu hem maliyet hem de kullanım kolaylığı açısından kritik. Türkiye’deki altyapı, maliyetler ve doğru alışkanlıklarla ilgili güncel durumu aşağıda detaylarıyla bulacaksın.
Türkiye’de Şarj Altyapısının Durumu
- Haziran 2025’te Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) verilerine göre Türkiye’de yaklaşık 268.057 elektrikli araç var.
- Bu araçları destekleyen şarj noktası sayısı ise AC (yavaş şarj) için ~18.143, DC (hızlı şarj) için ~13.290 olmak üzere toplam 31.433 adet.
- Şarj tipleri ve priz standartları önemli: Türkiye’de yaygın olan “Type-2 / CCS” prizi; AC ve DC şarj arasında geçiş yapabilen hızlı şarj istasyonları giderek çoğalıyor.
Şarj Tipleri ve Priz Standartları
| Tip | AC (Alternatif Akım) Şarj | DC (Doğru Akım) Hızlı Şarj |
|---|---|---|
| Özelliği | Ev tipi, iş yeri gibi noktalarda kullanılır. Şarj süresi daha uzun. | Autobahn gibi yolda, mola yerlerinde ya da hızlı seyahatlerde kullanılır. Bataryaya doğrudan yüksek güç verir. |
| Güç Aralığı (typik) | 3-22 kW arası yaygın; bazı AC istasyonlar 43 kW’a kadar destekliyor. | 50-350 kW ve üzeri hızlı DC şarj seçenekleri ortaya çıkıyor. |
| Priz Standartları | Type-2 / CCS (AC kısmı), evde adaptörle kullanılan priz çözümleri de bazen mevcut. | CCS (DC), bazı eski modellere CHAdeMO veya kendi özel çözümleri olabilir. |
Şarj Maliyetleri ve Fiyat Seviyeleri
- Yaygın ücretlendirme modelleri “kW·saat başına ücret” ve “şarj süresine/bağlılığına göre ücret” şeklinde. Bladeco örneğinde AC için ~5,90 TL/kWh, DC için ~7,43 TL/kWh ücretlendirme yapılmakta.
- Şarj istasyonu kurulum maliyeti çok değişken; tipine, kurulum yerine ve altyapı gereksinimlerine bağlı olarak AC tipi ev şarj ünitesi için birkaç bin TL, hızlı DC istasyonları için on bin-yüz bin TL seviyeleri olabilir.
En İyi Şarj Alışkanlıkları & Batarya Sağlığı İçin İpuçları
- Sıcaklık etkisini minimize et: Çok sıcak ya da çok soğuk havalarda batarya kapasitesi düşer; mümkünse gölgede park et ya da ön ısıtma/ön soğutma özelliklerini kullan.
- Yavaş şarjı tercih et çoğu zaman: Evde / iş yerinde düşük güçte AC şarj, bataryayı yıpratma riskini azaltır.
- Fast charge’ı ihtiyaç olduğunda kullan: Sürekli yüksek güçlü DC şarj batarya ömrünü etkileyebilir.
- Yazılım güncellemelerini aksatma: Batarya yönetimi, ısı kontrolü gibi sistemler güncellemelerle optimize edilir.
- Şarj doluluğunu dengeli kullan: Bataryayı %20-80 arası tutmak (tam doldurma / tam boşaltma alışkanlığından kaçınma) iyi gelir.
Nerede / Hangi Durumlarda Hangi Şarjı Kullanmalı?
- Günlük şehir içi kullanım için ev tipi AC şarj yeterli ve en ekonomik tercih.
- Uzun yolculuklarda ya da plaka şehirlerarası geçerken hızlı DC istasyonları planlama yapılmalı.
- İş yerleri ya da alışveriş merkezleri gibi duruş sürelerinin nispeten uzun olduğu yerlerde orta güçlü AC + küçük hızlı DC kombinasyonları avantaj sağlar.
- Ev kurulumlarında elektrik altyapısı kontrol edilmeli: sigorta, kablo kesiti, priz tipi vb. güvenlik standartları uyumlu olmalı.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
AC şarj ile DC şarj arasındaki fark nedir?
AC şarj, şebeke elektriğini aracın içindeki dönüştürücü ile DC’ye çevirerek bataryayı doldurur, bu yüzden daha yavaştır. DC şarj ise bataryaya doğrudan yüksek güç verir ve çok daha hızlıdır.
Evde kurulan AC şarj ünitesi ne kadar maliyet olur?
Ünitenin gücüne, evin elektrik altyapısına ve kurulum yerine bağlı olarak genelde birkaç bin TL aralığında değişir.
DC hızlı şarj ücreti ne kadar?
Ortalama 7,43 TL/kWh seviyesindedir, ancak istasyon operatörü ve bölgeye göre değişiklik gösterebilir.
Bataryayı uzun ömürlü kullanmanın yolları nelerdir?
Düzenli yazılım güncellemeleri yapmak, hızlı şarjı sık kullanmamak, aracı uygun sıcaklıkta tutmak ve bataryayı genellikle %20-80 aralığında kullanmak tavsiye edilir.
Türkiye’de hızlı şarj istasyonu yaygın mı?
Büyük şehirlerde ve otoyollarda hızlı DC şarj noktaları hızla artıyor. AC şarj daha yaygın olsa da DC istasyon ağı da gelişmeye devam ediyor.
Priz/connector tipleri arasında seçim yaparken nelere dikkat edilmeli?
Aracınızın şarj portu, AC/DC destek gücü ve Türkiye’deki standartlarla (CCS, Type-2 gibi) uyumlu olmasına dikkat edilmelidir.
Şarj istasyonları güvenli mi?
Genel olarak sertifikalı ekipman kullanıldığında güvenlidir. Akım koruma ve uygun kablolama gibi standartlara sahip istasyonlar tercih edilmelidir.
Şarj süresi ne kadar sürer?
AC ile ev tipi şarj 6-12 saat arasında sürebilirken, hızlı DC şarj ile %20-80 dolum ortalama 30-60 dakika arasında tamamlanabilir.
Şarj maliyetini düşürmek için ipuçları var mı?
Gece tarifelerini kullanmak, evde düşük güçlü şarjdan yararlanmak ve hızlı şarjı sadece gerektiğinde kullanmak maliyetleri azaltır.
Yolculuk planlarken şarj noktası nasıl bulunur?
Toger, Şarj Rehberi, ChargeIQ gibi uygulamalar sayesinde güzergâhtaki AC/DC şarj istasyonlarını, ücretlerini ve konumlarını kolayca görebilirsiniz.
